Nguồn gốc của Cá La Hán
Nếu như cá Koi xuất hiện tại Nhật Bản thì Cá La Hán lại xuất hiện lần đầu tiên tại Malaysia vào giữa những năm của thập niên 90 của thế kỷ 20. Cá La Hán thuộc bộ cá vược và có họ với cá rô phi. Loài cá lai tạo này được tạo ra với mong muốn ban đầu chỉ là khám phá bí quyết lai cá hồng két của Đài Loan.
Cá La Hán được lai tạo từ cá hồng két cùng một vài chủng loại khác với các loài cá thuần chủng của châu Mỹ. Hiện nay, cá La Hán là loài cá được nuôi rất phổ biến ở các nước châu Á, trong đó có Việt Nam, chúng cũng xuất hiện hiếm hoi ở các khu vực khác.
Đặc điểm của Cá La Hán
Người ta vẫn quan niệm cá La Hán mang tới nhiều may mắn, an lành và thịnh vượng cho gia chủ nên rất được dân chơi cá ưa chuộng. Bên cạnh đó, thân hình lấp lánh cùng chiếc đầu gù rất to và dị dạng thì cá La Hán cũng góp phần khiến loài cá này luôn nằm trong top các loài cá cảnh nước ngọt đẹp nhất.
Một chú cá La Hán với thân mình nhiều vảy lấp lánh, màu sắc rực rỡ và sở hữu cái đầu to được coi là đủ tiêu chuẩn. Những chú cá như vậy thường có giá thành rất đắt đỏ, nguyên nhân là dù sinh sản rất dễ nhưng cá trưởng thành có màu sắc đẹp và đầu gù lại rất hạn chế.
Cá La Hán có thể sống trên 10 năm và sức khoẻ tốt. Kích thước trung bình của chúng giao động từ 25 tới 30cm. Đặc biệt, mỗi cá thể đều có đặc điểm riêng biệt, hội tụ của cha mẹ nên không con nào giống con nào.
Chi tiết đặc điểm của Cá La Hán
- Đầu của cá La Hán chúng có gù cao, tròn và rất nổi bật. Cá rất dạn người, một số người có thể huấn luyện để vuốt ve chúng:
- Hình dáng: Cá La Hán thường có hình dáng hình oval, phần mình hơi dày, tuy nhiên ở một vài biến thể khác lại có hình tròn. Phần bụng của chúng đầy đặn và không có nếp gấp.
- Màu sắc: Loài cá này thường có màu đỏ, đặc biệt là từ phần má cho đến vùng bụng, phần nền của chúng có thêm màu nền gần như màu đỏ rực.
- Vảy: Cá La Hán có phần vảy rất đặc biệt đó là hình hạt trai, chung có màu xanh, đôi khi màu đen. Trên thân của chúng có xuất hiện các đốm màu đen đậm.
Vây và đuôi của cá La Hán thường xuyên thẳng đứng, xòe to rất bắt mắt.
Các loại Cá La Hán phổ biến tại nước ta
Có rất nhiều chủng loại cá La Hán khác nhau nhưng tại nước ta chỉ phổ biến và được ưa chuộng nhất 4 loại dưới đây:
Cá La Hán Thái đỏ
Là một trong những dòng cá được dân chơi cá cảnh ưa chuộng. Cá La Hán Thái có đầu gù phình khá to với màu sắc chủ đạo toàn thân đỏ tươi sặc sỡ.
Thân mình của chúng nhỏ gọn, rất nhiều vẩy sáng lấp lánh, nhất là ở phần đuôi. Hơn nữa, đuôi của loại cá này xoè khá to nên cho người nhìn cảm giác uyển chuyển, dịu dàng.
Cá La Hán King Kamfa
Loại La Hán này được nhập khẩu từ nước ngoài và cũng có giá thành cao nhất. Cụ thể, chúng được lai tạo ở Thái Lan từ gốc Kamfa.
Điều đặc biệt nhất ở King Kamfa là con đực không có khả năng sinh sản nên con cái sẽ được lai tạo với loài cá khác để duy trì nòi giống.
Cá La Hán King Lai
Đây là loại La Hán được lai từ Kamfa và La Hán Kim Cương. Dòng lai này có vẻ ngoài khá bắt mắt với các vẩy lấp lánh rất đa dạng trên thân.
Cá La Hán Kim Cương
Hay còn gọi là cá Phúc Lộc Thọ, loại cá này được lai tạo từ cá đực Kim Cương với cá Rồng Xanh. Nổi bật với những chi tiết giống chữ viết in trên thân, mình tròn và vẩy trắng, mắt đỏ, đầu to nhô cao về phía trước.
Cách nuôi cá La Hán
Bể nuôi cá La Hán
Là loài cá hiếu động nên bể nuôi cá La Hán cần phải có kích thước tối thiểu 0,6m x 0,3m x 0,4m. Nếu có không gian rộng rãi thì bạn nên chọn bể to hơn để cá có thể dễ dàng di chuyển. Bể nuôi cá La Hán lên sử dụng bể trống, không trang trí thủy sinh bởi điều này sẽ khiến cá La Hán bị thương.
Các bạn tốt nhất nên để bể trống, phía dưới rải sỏi nền cho chúng nô đùa.
Hệ thống lọc nước cho Cá La Hán
Là loài cá cảnh dễ nuôi nên cá La Hán có thể không cần máy lọc nước. Tuy nhiên bạn vẫn cần phải thay nước thường xuyên để tránh môi trường của chúng quá bẩn. Nếu có điều kiện thì máy lọc nước hồ cá sẽ tốt hơn giúp bể cá luôn trong mà không cần phải thay nước.
Chú ý trước khi thay nước thì anh em cần phải khử clo trong nước máy rồi hãy thay nước kẻo cá bị chết đấy.
Môi trường nuôi cá La Hán
Cá la hán sống tốt trong môi trường có nhiệt độ từ 20~30 độ C. Tuy nhiên để cá có sức khỏe tốt thì anh em nên sử dụng cây sưởi bể cá để duy trì nhiệt độ từ 28~30 độ C. Nếu cá La Hán sống trong môi trường nhiệt độ quá lạnh sẽ hay bị bệnh ngoài da, đường tiêu hóa…
Độ PH của hồ cá La Hán nên từ 7.5 đến 8.0, hãy sử dụng bộ dụng cụ đo PH để luôn kiểm soát thông số này. Ngoài ra thì cứ 1 tuần bạn nên thay nước 1 lần để duy trì độ PH của hồ cá.
Ngoài ra thi thoảng các bạn nên thả vào bể cá muối hạt, điều này sẽ giúp môi trường của cá ổn định hơn. Ngoài ra thì muối còn có tác dụng diệt các loại ký sinh trên da cá gây hại cho chúng. Chú ý không được sử dụng muối i-ốt để thả vào bể cá vì muối i-ốt sẽ giết chết cá của bạn.
Cá La Hán ăn gì?
Thức ăn của cá La Hán đó là thức ăn dạng viên, tép tươi, trùn chỉ, loăng quăng… Cá La Hán có thể ăn được thức ăn đông lạnh nên các bạn cứ cho chúng ăn nhé. Khi cho ăn các bạn nên chia làm 2 bữa sáng và chiều tà. Khi cho cá La Hán ăn thì chỉ cho ăn ở mức vừa đủ tránh tình trạng cho ăn quá nhiều khiến chúng bị bệnh về đường tiêu hóa rất khó chữa.
Cá nhỏ, tôm tép, châu chấu, dế, sâu
Đây là nguồn thức ăn tươi sống mà cá La Hánrất thích và tốt nhất, bạn nên chọn những loại nhỏ vừa miệng như cá chép con, cá trâm, tép,..có kích thước nhỏ để cá dễ ăn và tiện lợi cho việc vệ sinh nước, vệ sinh bể cá.
Thịt bò, gan lợn, thức ăn đông lạnh
Đây chủ yếu là các loại thức ăn tự chế biến cho cá. Thịt bò, gan lợn cắt nhỏ hay xay nhuyễn. Tuy nhiên loại thức ăn này nên cho ăn ít, tránh bẩn nước, sình bụng cá
Thức ăn hạt, viên tổng hợp
Đây là các loại thức ăn bán sẵn tại các cửa hàng cá cảnh. Ưu điểm là tiện lợi nhanh chóng, tuy nhiên sẽ không đảm bảo dinh dưỡng.
Trùn chỉ
Đây là các loại thức ăn rất nhỏ, giàu dinh dưỡng chỉ phù hợp với cá la hán con
Lên màu cho cá La Hán
Người sở hữu chú cá la hán luôn mong muốn chú cá của mình có màu sắc thật đẹp và quan trọng hơn hết là cái đầu gù thật to. Thế nhưng để chú cá của mình đạt được tiêu chuẩn “2 trong 1” thật không dễ. Chúng tôi xin chia sẽ những kinh nghiệm bỏ túi từ những nghệ nhân, những bậc thầy chơi cá la hán.
Hiện có rất nhiều loại thức ăn lên màu cho cá. Chúng ta vẫn có thể mua về cho cá dùng, thế nhưng trước “một rừng” thức ăn, nhiều người e ngại không biết chọn loại nào tốt nhất, và với xu hướng “thích màu tự nhiên vì vĩnh cữu” người chơi cá đang tự học cách lên màu cá theo hướng tự nhiên. Để cá có màu tự nhiên bạn có thể tham khảo những kinh nghiệm sau
Lên màu tự nhiên cho Cá La Hán bằng thức ăn tươi sống
Tùy theo độ tuổi của cá, với cá bột (cá con) sau khi nở hai ngày nên cho ăn trứng Artemia. Trứng Artemia có chất lượng tốt, bảo đảm dinh dưỡng cho cá con. Cho ăn trứng là cách ngăn ngừ các ký sinh trùng – mối đe dọa thường xuyên của cá con. Trước khi cho ăn cần ấp cho trứng nở. (Cách cho ấp trứng đã được hướng dẫn sau hộp đựng Artemia.)
Khi một tuần tuổi, cho cá ăn trùng vĩ đông lạnh, được bán tại các cửa hàng chuyên bán cá kiểng. Giá cả trùng vĩ cũng khá mềm, tiết kiệm lại rất sạch và đảm bảo dinh dưỡng.
Khi cá 1,5 tháng cho cá ăn thức ăn tươi sống như tép, cá con. Tuy nhiên với tép nên tỉa bớt râu để tránh làm rách miệng cá khi cá ăn. Khi cho ăn không nên cho cá ăn quá nhiều vì cá có thể bị sình bụng.
Lên màu cho Cá La Hán trưởng thành
Với cá đã trưởng thành, ta có thể lên màu bằng cách: Chu kì 1 tháng nên thả cá mái vào kè với cá trống, có thể kè bằng cách ngăn kiếng cho trống mái mỗi con 1 ngăn, kè trong vòng 1-2 ngày. Sau đó vớt ra hoặc có thể kè bằng cách trực tiếp thả cá mái vào chung cá trống.
Tuy nhiêm với cách kè này chỉ có thể thả cá mái trong vòng 1-2 giờ rồi vớt ra. Với chú cá trống sau khi được gặp gỡ cá mái sẽ tăng kích thích tố trong cơ thể, giúp màu sắc cá đẹp hơn.
Khi chọn cá nên chọn cá bố mẹ khỏe, đẹp, màu sắc sáng, không bệnh, trong thời kì sinh sản sung mãn. Sung mãn nhất là thời gian giao mùa từ mùa nắng chuyển sang mùa mưa hoặc ngược lại.
Lên Gù (đầu) cho Cá La Hán
Có người phải mất ăn mất ngủ chỉ để “nghiên cứu” làm sao để chú La Hán nổi gù, có người mất nhiều tiền mua sách để học nghề mà vẫn không thành công. Chúng tôi xin chia sẽ những kinh nghiệm bỏ túi từ những nghệ nhân, những bậc thầy chơi cá la hán.
Lên Gù tự nhiên cho Cá La Hán bằng thức ăn tươi sống hoặc thức ăn viên
Tương tự như cách lên màu. Tuy nhiên cần lưu ý, trong chiếc đầu gù của cá la hán có đến 80% là chất đạm, nên trong khẩu phần ăn của cá cần bổ sung nhiều đạm để cá mau lên gù. Thức ăn nhiều đạm thường là trùng huyết đông lạnh, tôm, tép, thịt bò…Với những loại này nên cho ăn đúng liều lượng và điều độ.
Ngoài ra nên bổ sung thêm thức ăn viên để lên gù. Hiện nay trên thị trường có bán nhiều loại thức ăn khô đóng hộp như ( JBL.NoVo.ToP.XO) bạn dễ tìm mua tại các cửa hàng cá kiểng.
Lên Gù cho Cá La Hán bằng Cá La Hán cái
Cách cho kè này tương tự như cách cho kè lên màu. Lưu ý trong thời gian cho kè, đầu cá trống sẽ xẹp xuống nhưng sau khi vớt cá mái ra đầu sẽ lên rất nhanh.
Kính kè Cá La Hán (Soi gương)
Ngoài cách cho kè với cá mái, có thể cho kè với chính nó bằng cách đặt gương trên vách hồ. Chú cá sẽ sung mãn hơn, kích thích các hoocmon và dễ lên đầu.
Kính kè la hán rất hiệu quả trong việc lên gù cho cá la hán, cá nhìn thấy sẽ tăng gù nhanh chóng, loại kính này bán khá nhiều ở các cửa hàng bán cá la hán, giá dao động từ 40-70.000đ
Một kinh nghiệm nhỏ chúng tôi muốn chia sẽ với người chơi cá: Với người mới bắt đầu chơi nên bắt đầu từ chú cá rẻ đến chú cá mắc hơn. Nên mua cá đã trưởng thành vì tỉ lệ lên màu, lên đầu cao hơn cá con.
Nuôi Cá La Hán sinh sản
Cá la hán rất khó đẻ trong môi trường bể kính, muốn lai tạo cần phân biệt đực cái. Sau 1 năm tuổi cá có thể sinh sản. Cá cái có con tháng xả trứng 3 lần, có con 2,3 tháng mới xả. Tùy vào chế độ dinh dương và thể trạng cá.
Phân biệt Cá La Hán đực, cái
Cá đực: Gù to, người thon, dẹp, nên chọn cá to để tránh bị cá mái đánh
Cá cái: Người nhỏ, không có gù, nhiều châu, hậu môn nhú ra ngoài nhiều,
Kết đôi cho Cá La Hán
Khi bộ phận sinh dục của cá mái nhú ra là cá sắp đẻ, lúc này bắt đầu ghép đôi. cho cá vào bể ngăn đôi bằng vách kích, khi nào 2 con chịu quấn sát nhau qua vách kích thì cho cá vào 1 bể. Cá đực và cá cái sẽ bắt đầu giao phối và đẻ trứng.
Cách nuôi Cá La Hán con
Sau khi cá đẻ có thể tách cá bố mẹ ra, sau 3 ngày trứng sẽ nở thành cá bôt. Sau tầm 4 ngày cá con bắt đầu tìm kiếm thức ăn. Trong giai đoạn cá la hán con mới nở cần tắt lọc, để sủi nhẹ. Có thể cho cá ăn bobo, artemia hoặc trùn chỉ. Ngày 3 bữa, chia nhỏ bữa tránh hỏng nước
Lưu ý, không cho cá ăn quá nhiều nếu không nước sẽ ô nhiễm, gây bệnh chết cá con.
Cá La Hán giá bao nhiêu?
Cá La Hán bột (cá con)
Là cá con, giá thành rẻ hơn nhiều so với cá trưởng thành. Nếu bạn là người mới chơi cá cảnh thì có thể mua loại cá này để hiểu rõ hơn quá trình phát triển và thích nghi của chúng. Ngoài ra, bạn cũng nắm được những yếu tố về môi trường và nhu cầu của cá. Cá bột rất dễ chết nếu bạn không lưu ý tới nhiệt độ, thức ăn, chất lượng nước bể.
- Cá La Hán con giá khá rẻ, chỉ từ 15 đến 40 nghìn đồng/ con với các giống cá đại trà.
- La Hán Thái đỏ bột giao động có giá từ 40 đến 50 nghìn đồng/ con.
- La Hán King Lai khoảng 100 nghìn đồng/ con.
- La Hán King Kamfa bột đắt nhất, từ 100 tới 200 nghìn đồng mỗi con.
Giá cá La Hán dựa theo mức độ trưởng thành
Loại này có giá cao hơn so với cá bột, lúc này u đầu đã nổi rõ và kích thước của cá thường từ 3 tới 4 ngón tay. Chúng dễ thích nghi hơn, khả năng sống sót cao hơn và bắt đầu bước vào giai đoạn phát triển, chăm sóc u đầu sao cho to đẹp. Nếu mua cá La Hán ở mức này, bạn phải lưu ý kỹ chế độ thức ăn, hàm lượng dinh dưỡng nhất định để cá cho màu đẹp nhất.
- Cá Lan Hán Thái đỏ có giá từ 400 tới 700 nghìn đồng/ con với cỡ 3 ngón tay và 800 đến 900 nghìn/ con với cỡ 4 ngón tay.
- Cá La Hán King lai, Kim Cương sẽ có giá giao động từ 600 tới 1,2 triệu đồng/ con.
- Cá La Hán King Kamfa rất đắt, thường từ 3 triệu đến 10 triệu đồng mỗi con.
Giá cá La Hán dựa theo màu sắc và chủng loại
Các dòng cá La Hán hiện nay đều có giá thành khác nhau và đắt nhất là King Kamfa. Dựa vào màu sắc, độ phủ chân trâu, vây cá và mức hiếm lạ mà quyết định tới giá thành của cá La Hán.
Các dân chơi cá cảnh thường yêu thích những chú cá La Hán hiếm độc ở nước màu, vân hoa và đầu càng to càng đắt.
Cá La Hán mua ở đâu?
Cá la hán là dòng cá được nhiều người chơi ở nước ta. Do đó không khó để có thể mua cá la hán hiện nay. Các bạn chỉ cần đến các cửa hàng cá cảnh ở địa phương, hầu hết các cửa hàng này đều có sẵn cá la hán cho các bạn chọn.
Địa chỉ bán Cá La Hán ở Hà Nội và TP.HCM
- Địa chỉ bán cá La Hán tại Hà Nội: Dọc đường Hoàng Hoa Thám + Làng Yên phụ
- Địa chỉ bán cá La Hán Sài Gòn: Dọc Đường Phan Đăng Lưu, Lưu Xuân Tín…
Ngoài ra thì các bạn có thể vào các nhóm, cộng đồng nuôi cá cảnh để hỏi mua. Tại đây bạn sẽ được gặp gỡ chia sẻ những kinh nghiệm từ nhiều anh em, có thể bạn sẽ được mua những con cá thanh lý của nhiều anh em. Hồi đầu mới nuôi cá mình đã được một vài anh em tặng không mấy chú cá la hán đấy nhé.
Trên đây là những chia sẻ về nguồn gốc, đặc điểm và giá thành của các loại cá La Hán phổ biến, được ưa thích tại nước ta giúp bạn có câu trả lời cho Cá La Hán giá bao nhiêu? Ăn gì? Có mấy loại? Mua ở đâu?. Mong rằng những thông tin này sẽ giúp anh em chơi cá cảnh có thêm kinh nghiệm để lựa chọn và nuôi dưỡng cá La Hán tốt nhất.